แล้วอธิบายความไปหลายประโยคหรือหลายๆ คำ ซึ่งมากกว่าที่มีอยูในบทตั้ง อย่างนี้ไม่ต้องใช้ อาทิ ศัพท์เข้ามา เพราะคำว่า เป็นต้น เป็นเพียงสำนวนการแปลเท่านั้น เช่น

          มีไม่น้อยเลยในปกรณ์ ทั้งหลายและมีที่มาต่างๆ กัน และวางศัพท์ไว้ต่างๆ กัน ทั้งนี้ เป็นไปตามความนิยมของภาษา ขอให้ดูประโยคต่อไปนี้เป็นแบบ

๒.๑ วินโย นาม อนาคาริยาคาริยวเสน ทุวิโธ ฯ (มงฺคล ๑/๑๖๙)

๒.๒ โส อสงกิเลสาปชฺชเนน อาจารคุณววตฺถาปเนน จ สุสิกฺขโต อุภยโลกหิตสุขาวหนโต มงฺคลํ ฯ (มงฺคล ๑/๒๐๐ สนามหลวง ป.ธ.๗/๒๕๒๓)

๒.๓ เตปิ หิ (ทุวิธา เมถุนสมาจารา) กาเมตพฺพโต กามา นาม ฯ (มงฺคล ๑/๒๐๓)

๒.๔ เนมิตฺติกตานิทฺเทเส ฯ นิมิตฺตนฺติ ยงฺกิญฺจิ ปเรสํ ปจฺจยทานสญฺญาชนกํ กายวจีกมฺมํ ฯ

๒.๕ ตตฺถ อคมนียฏฺฐานํ นาม ปุริสานํ มาตุรกฺขิตาทโย วีสติ อิตฺถิโย ฯ (มงฺคล ๑/๒๐๔)

๒.๖ ตตฺถ ปาเณ ปาณสญฺญิโน ฯเปฯ กายวจีทฺวารานมญฺญตรปฺปวตฺตา วธกเจตนา ปาณาติปาโต นาม ฯ (มงฺคล ๑/๒๐๑)

๒.๗ ปรปริคฺคหิเต ปรปริคฺคหิตสญฺญิโน ฯเปฯ กายวจีทฺวารปฺปวตฺตา เถยฺยเจตนา อทินฺนาทานํ ฯ (มงฺคล ๑/๒๐๒)

          จึงพอสรุปได้ว่า ความไทยที่ว่า “ชื่อว่า” นั้น มีที่มาและวิธีใช้หลาย แบบด้วยกัน ในข้อนี้นักศึกษาพึงสังเกตว่าในกรณีไหนท่านวาง นามศัพท์ ไว้ด้วย ในกรณีไหนท่านไม่วางไว้ และในกรณีไหนวาง นาม ศัพท์ ไว้ต้นประโยค ในกรณีไหนวางไว้ท้ายประโยค ซึ่งพอมีหลักสังเกตดังนี้

          และท่านแปลธรรมดาๆ มิได้ อธิบายขยายความเป็นพิเศษ อย่างนี้นิยมเรียง นาม ศัพท์ ติดกับบท ประธานไว้ต้นประโยค และท่านนิยมใช้สำนวนว่า “ธรรมดา..., ธรรมดา ว่า....” เช่นตัวอย่างในข้อ ๒.๑ และเช่น

         นิยมเรียงศัพท์ที่แปลว่า “ชื่อว่า” นั้นไว้ท้ายประโยค โดยไม่ต้องใส่ นาม ศัพท์ เข้ามารับ ทั้งนี้เพราะที่แปลว่า "ชื่อว่า” หนุนเข้ามา ก็เพราะเป็นไปตามหลักแห่งการแปลที่มีคำว่า “เพราะ” อยู่ข้างหน้า ดังตัวอย่าง ในข้อ ๒.๒ และตัวอย่างอื่นๆ เช่น

           เช่นตัวอย่างว่า

เตปิ หิ กาเมตพฺพโต กามา นาม ฯ (มงฺคล ๑/๒๐๓)

           แบบนี้มีที่ใช้น้อย ไม่นิยมถือเป็นแบบ จึงไม่ควรถือเอาเป็นบรรทัดฐาน นิยมใช้ที่ไม่มี นาม ศัพท์ กำกับเป็นส่วนมาก

           ศัพท์ที่เป็นบทตั้ง (ศัพท์ที่แปลว่าชื่อว่า) ท่านมีวิธีเรียง เท่าที่สอบทานดู ก็มี ๔ แบบ คือ

แบบที่ ๑ เป็นแบบที่ใช้ อิติ ศัพท์ แทน นาม ศัพท์ เป็นแบบ ตั้งอรรถ ดังตัวอย่างที่ ๒.๔ และตัวอย่างอื่นๆ เช่น

แบบที่ ๒ เป็นแบบวางศัพท์ที่ประกอบกับ นาม ศัพท์ ไว้ต้นประโยค เป็นแบบอธิบายขยายความของศัพท์ หรือ คำที่ยกมาเพียงบางส่วนจากประโยคข้างต้น โดยมากมักจะมี “ตั้งอรรถ” หรือ “นิทธารณะ  ในหนา, แห่งหนา” อยู่ต้นประโยคด้วย ดังตัวอย่างที่ ๒.๔ และตัวอย่างอื่นๆ เช่น

แบบที่ ๓ เป็นแบบอธิบายขยายความของศัพท์ที่ยกมาเป็นบาง ส่วนจากประโยคข้างต้น เหมือนแบบที่ ๒ แต่ท่านเรียงไว้หลังบทอธิบาย ดังตัวอย่างที่ ๒.๕  และตัวอย่างอื่นๆ อีก เช่น

แบบที่ ๔ เป็นแบบอธิบายขยายความของศัพท์เช่นเดียวกับ แบบที่ ๓ แต่ท่านมิได้เรียง นาม ศัพท์ ไว้ด้วย ดังตัวอย่างที่ ๒.๗ และ ตัวอย่างอื่นๆ อีก เช่น

          โดยสรุปแล้ว แบบที่ ๑ ใช้เฉพาะกรณีที่แก้อรรถ ซึ่งชี้แจงเริ่มต้นเรื่อง และมีที่ใช้น้อย ที่ใช้มากที่สุด คือ แบบที่ ๒ ซึ่งเป็นแบบอธิบายความ หรือ ไขความทั่วๆ ไป แบบที่จะต้องใส่ นามศัพท์ ตามหลังบทนาม ด้วยเสมอ ส่วนแบบที่ ๓ และแบบที่ ๔ใช้แทนกันได้ คือ จะมี นามศัพท์ กำกับอยู่ด้วยหรือไม่ก็ได้ ไม่ถือเป็นผิด ขอให้ดูตัวอย่างในประโยคดังต่อไปนี้เป็นแบบยืนยัน

          ในกรณีที่แต่งเป็นแบบที่ ๒ ซึ่งต้องวาง นาม ศัพท์ใว้ด้วยนั้น หาก นักศึกษาไม่วางไว้ จะทำให้ประโยคขาดความสละสลวยไป และจะทำให้เสียความไปก็ได้ เช่น ประโยค ว่า

          ยังมีการใช้ นาม ศัพท์ ในสำนวนอื่นอีก ๒-๓ สำนวน ซึ่งล้วนแต่กำหนดง่ายและเรียงเข้าประโยคไม่ยากทั้งสิ้น จึงไม่ขออธิบาย ไว้ในที่นี้ เช่นประโยคต่อไปนี้

: อิทํ อายุกฺขเยน มรณํ นาม ฯ (วิสุทฺธิ ๒/๑)

พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช ป.ธ.๙,ราชบัณฑิต). คู่มือ วิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ วิชาแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙. พิมพ์ครั้งที่ ๑. กรุงเทพฯ : บริษัท ฟองทองเอ็นเตอร์ไพรส์ จำกัด, ๒๕๔๔.