ในการส่งชื่อนักเรียนเข้าสอบแต่ละครั้ง ในบัญชีจะต้องแจ้งข้อมูลพื้นฐาน คือ เลขประจำตัว ๑๓ หลัก ชื่อ-นามสกุล อายุ วัด สำนัก ประโยคเดิม และองค์จำกัดสิทธิ์
องค์จำกัดสิทธิ์ คือ คุณสมบัติของผู้จะเข้าสอบบาลีในแต่ละชั้น เหมือนในมหาวิทยาลัย ที่จะมีวิชาพื้นฐานที่ต้องสอบผ่านแล้วจึงไปเรียนอีกวิชาหนึ่งได้
องค์จำกัดสิทธิ์ของบาลี โดยสรุป คือ
๑. ต้องสอบผ่านในชั้นก่อนหน้าแล้ว
(ยกเว้นประโยค ๑-๒ ซึ่งเป็นประโยคแรก)
๒. ต้องสอบผ่าน น.ธ. คือ
- จะสอบประโยค ๑-๒ และป.ธ.๓ ต้องสอบผ่าน น.ธ.ตรี
- จะสอบประโยค ป.ธ.๔,๕,๖ ต้องสอบผ่าน น.ธ.โท
- จะสอบประโยค ป.ธ.๗,๘,๙ ต้องสอบผ่าน น.ธ.เอก
หากนักเรียนขาดคุณสมบัติดังกล่าวมา
จะถือว่าเป็นผู้ "ขาดสิทธิ์" ไม่มีสิทธิ์เข้าสอบบาลีสนามหลวง
การแจ้งผลสอบนักธรรมที่เป็นองค์จำกัดสิทธิ์ ไม่จำเป็นต้องแจ้งทุกประโยค ให้แจ้งเฉพาะประโยค ๑-๒
ป.ธ.๓, ๔ และ ๗ เพราะต้องยืนยันคุณสมบัติของผู้เข้าสอบในช่วงชั้นนั้น ๆ
ส่วนประโยคอื่นนอกจากนี้ ไม่ต้องแจ้ง เพราะถือว่ามีคุณสมบัติตามที่สอบประโยคก่อนหน้าได้แล้ว ให้แจ้งเพียงประโยคเดิมเท่านั้น
หากในประโยค ๑-๒ ป.ธ.๓, ๔ และ ๗ นักเรียนกำลังสอบ น.ธ. ที่เป็นองค์จำกัดสิทธิ์อยู่ สำนักที่ส่งชื่อ
ต้องลงหมายเหตุใน ศ.๒ ว่า "กำลังสอบ น.ธ. ..."
เมื่อผลสอบนักธรรมประกาศแล้ว ให้สำนักรีบแจ้งผลมายังกองบาลีสนามหลวงให้เร็วที่สุด เพราะหากสอบตก
หรือไม่ได้แจ้งผลมา ทางกองบาลีสนามหลวง จะถือว่านักเรียนผู้นั้น "ขาดสิทธิ์" ทันที
องค์จำกัดสิทธิ์ของบาลีศึกษานั้น ปฏิบัติเช่นกับของพระภิกษุสามเณรทุกประการ#สามารถใช้ได้ทั้งนักธรรมและธรรมศึกษา
---------------------------
องค์ความรู้ เรื่องระเบียบปฏิบัติบาลีสนามหลวง
โดยกองเทคโนโลยีสารสนเทศ
สำนักงานแม่กองบาลีสนามหลวง
